Organizatorem konferencji jest
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Konferencja finansowana w ramach grantu przyznanego przez:
Narodowe Centrum Nauki

Partnerami konferencji są:
Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich Uniwersytetu Warszawskiego
Wydział Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego
Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
Minding Animals International

Patroni:
Animals and Society Institute
Institute for Critical Animal Studies

W ostatnich latach coraz bardziej widoczne staje się zainteresowanie rozmaitymi kontekstami oddziaływania animal studies w kulturze współczesnej. Konferencja „Zwierzęta i ich ludzie” wychodzi naprzeciw uwidaczniającej się w Polsce i Europie Środkowowschodniej potrzebie analizowania zachodzących w kulturze przemian w szerszej, nieantropocentrycznej perspektywie, koncentrując się na koncepcjach filozoficznych, tekstach literackich i pracach artystycznych. W Polsce pojawia się coraz więcej tekstów kultury w nowy sposób stawiających pytanie o zwierzę oraz relacje ludzko-zwierzęce i wymagających analizy i interpretacji z perspektywy animal studies. Studia nad zwierzętami pozwalają także w nowy sposób spojrzeć na kulturę dawną, literaturę, sztukę, filozofię i postawy społeczne istniejące przed ukonstytuowaniem się studiów nad zwierzętami jako interdyscyplinarnego obszaru badań i świadomej teorii krytycznej znajdującej swoje miejsce w strukturach akademickich.

Na konferencji chcemy poruszyć problematykę statusu zwierzęcia oraz relacji między ludźmi a innymi zwierzętami jako części przemian kultury. Ważne jest dla nas, by zwierzęta nie stały się tylko tematem czy motywem, ale by tworząc teorie i konceptualizując myśli pamiętać o rzeczywistych zwierzętach, ich kondycji i miejscu w świecie, dawniej i współcześnie. Z tego między innymi względu kontekst etyczny wydaje się nie tylko nieunikniony, ale i kluczowy dla studiów nad zwierzętami. Konferencja jest interdyscyplinarna, przy czym zależy nam szczególnie na analizach, teoriach i spostrzeżeniach z obszaru nauk humanistycznych, przede wszystkich zaś tych odnoszących się do sztuki i literatury postrzeganej w kontekście filozoficznym i społecznym.

Pragniemy więc zastanowić się nad zmianami, które zachodzą w kulturze w odniesieniu do zwierząt, ale także poruszyć kwestię samej dyscypliny animal studies, jej specyfiki i perspektyw. Chcemy się zastanowić czy i jak można mówić o zmierzchu paradygmatu antropocentrycznego.

Proponujemy zastanowienie się nad następującymi zagadnieniami:

Studia nad zwierzętami w badaniach nad kulturą:  

• Posthumanizm czy humanistyka nieantropocentryczna?
• Animal studies jako nowa dziedzina nauki i jej wpływ na teorię i krytykę literatury i sztuki
• Antygatunkowizm i jego znaczenie w krytyce kultur
• Pytanie o zwierzę i retoryka zwierzęcości: funkcjonowanie w dyskursie takich pojęć jak: zwierzę, zwierzęcość, zwierzęcy
• Krytyka środowiskowa (ekokrytyka, environmental studies) wobec zjawisk kultury a stosunek ludzi do zwierząt
• Zoografia, zoontologia, biopoetyka, antroparchiat i inne pojęcia czy nowa perspektywa badawcza?

Zmiana statusu zwierzęcia:

• Upodmiotowienie zwierząt: zwierzęta jako podmioty działań (animal agents), aktorzy nie-ludzcy –  współuczestniczenie zwierząt w kulturze
• Prezentowanie i reprezentowanie zwierząt; nowe sposoby przedstawiania i postrzegania istot nie-ludzkich
• Bio art w świetle bioetyki i biopolityki
• Prawa zwierząt, biopolityka, demokracja gatunków – polityczność kultury
• Animal gaze. Obserwowanie zwierząt  i zmiany w sposobie ich widzenia

Relacje zwierząt ludzkich i nie-ludzkich:

• Dialektyka doświadczenia i tekstu w relacji ze zwierzętami
• Problem granicy pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem: przekraczanie dualizmu, przezwyciężanie opozycji
• Filozofowie i zwierzęta: zwierzęta w teoriach filozoficznych
• Poeci i zwierzęta: zwierzęta w literaturze pięknej
• Prawa zwierząt w sztuce i literaturze
• Człowiek wobec cierpienia i śmierci zwierzęcia. Zwierzę wobec cierpienia i śmierci
• Międzygatunkowe próby zbliżenia. Kontakt cielesny i psychiczny w relacjach ludzi i innych zwierząt
• Ludzkie przestrzenie zwierząt: zoo, cyrk, hodowla, laboratorium
• Mięso w kulturze, mięso i jego konotacje, mięsność a męskość
• Miejsce zwierząt w teoriach ekofeministycznych
• Pojęcie holokaustu zwierząt – jego rozumienie i obrazowanie

Pragniemy zaprosić przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych do zastanowienia się nad zaproponowanymi przez nas zagadnieniami, pozostając otwarte na propozycje innych tematów, wpisujących się w koncepcję projektu.

Projekt  „Znaczenie studiów nad zwierzętami dla badań nad kulturą w Polsce” ma na celu rozwijanie studiów nad zwierzętami w Polsce i całym regionie Europy Środkow-Wschodniej, w szczególności w badaniach nad kulturą, jak również integrację środowisk polskich i zagranicznych badaczy zajmujących się animal studies. Celem konferencji jest m. in. zapoznanie polskich badaczy z osiągnięciami i spostrzeżeniami poczynionymi przez badaczy z krajów anglojęzycznych, w których studia nad zwierzętami są najbardziej rozwinięte oraz funkcjonują w strukturach instytucji akademickich. Zależy nam jednak także, by uczestnicy z zagranicy zapoznali się z wynikami badań, teoriami i tekstami kultury, w szczególności dziełami literatury i sztuki autorstwa polskich naukowców i twórców.

W języku wyraża się myśli, więc jest on szczególnie ważny dla nauk humanistycznych. Ma on znaczenie w badaniu tekstów kultury, zwłaszcza literackich i poetyckich. Studia nad zwierzętami rozwinęły się z anglojęzycznym kręgu kulturowym, angielski jest również językiem międzynarodowym. Mimo to anglocentryczność większości wydarzeń poświęconych animal studies wydaje nam się pewnym ograniczeniem w rozwijaniu studiów nad zwierzętami w Polsce i całym regionie Europy Środkowowschodniej, postaramy się, by konferencja była dwujęzyczna, tłumaczona symultanicznie. Chciałbyśmy, żeby głównymi językami konferencji były angielski i polski, przewidujemy także tłumaczenie wystąpień plenarnych w języku francuskim na polski i angielski.


Wśród zaproszonych gości, którzy potwierdzili wystąpienie na konferencji znaleźli się:

Prof. Steve Baker (University of Central Lancashire), historyk sztuki, krytyk i teoretyk sztuki w perspektywie animal studies, artysta, autor wielu książek o zwierzętach we współczesnej sztuce, ostatnio wydał Artist Animal.

Dr hab. Monika Bakke (Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań), filozofka, teoretyczka i badaczka posthumanizmu i bio-artu, autorka wielu tekstów o zwierzętach z perspektywy filozoficznej, etycznej i biotechnologicznej. Ostatnio wydała: Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu.

Prof. Przemysław Czapliński (Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań), literaturoznawca, zajmuje się literaturą współczesną i krytyką literacką, autor m.in. książki Polska do wymiany: Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje.

Dr hab. Izabela Kowalczyk, prof. WSNHiD (Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, Poznań), historyczka sztuki, krytyczka i teoretyczka kultury i feminizmu, specjalistka od polskiej sztuki krytycznej, ostatnio wydała Podróż do przeszłości. Interpretacje najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej, autorka tekstów o posthumanistycznych wątkach w sztuce.

Prof. Dominique Lestel (Ecole normale supérieure, Paryż), filozof, autor wielu książek na temat relacji człowieka i zwierząt, m.in L'Animal est l'avenir de l'homme, gość konferencji Minding Animals 2012.

Dr Robert McKay (University of Sheffield), literaturoznawca, zajmuje się reprezentacją zwierząt i relacją do kwestii etycznych, autor wielu tekstów na ten temat, ostatnio zredagował wspólnie z Susan McHugh specjalny numer "Antennae" dotyczący zwierząt, literatury i sztuk wizualnych.

Dr Jessica Ullrich (University of Nürnberg oraz Kunstpalais in Erlangen, Niemcy), historyczka sztuki, prekursorka animal studies w badaniach nad sztuką w Niemczech, redaktorka "Tierstudien", redaktorka książki Ich, das Tier. Tiere als Persönlichkeiten in der Kulturgeschichte, reprezentantka Minding Animals Germany.

Rada naukowa konferencji:
prof. Grażyna Borkowska (Instytut Badań Literackich PAN)
dr hab. Andrzej Gniazdowski, prof. nadzw. (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
dr hab. Joanna M. Sosnowska, prof. nadzw. (Instytut Sztuki PAN)

Podczas przerw w konferencji będzie serwowana kawa z mlekiem sojowym oraz wegańskie przekąski. Nie ma opłaty konferencyjnej.
   
Zapraszamy do nadsyłania zgłoszeń na konferencję zawierających abstrakt referatu (ok. 1500 znaków) oraz krótką notę biograficzną (400-700 znaków) do dnia 31.10.2013 na adres animalstudies.pl@gmail.com.

Publikacja
Efektem konferencji i wystawy będzie dwujęzyczna (polsko-angielska) recenzowana książka stanowiąca połączenie publikacji pokonferencyjnej z katalogiem wystawy.

Ecce Animalia
W programie konferencji przewidziana jest wycieczka do Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku w celu zwiedzenia wystawy sztuki współczesnej "Ecce Animalia". W wystawie, poświęconej zwierzęcej podmiotowości i indywidualności oraz relacjom między ludźmi a innymi zwierzętami wezmą udział artyści z Polski i zagranicy, tworzący rzeźby, obrazy, filmy, instalacje i obiekty.

Szczegółowe informacje dotyczące konferencji i wystaw będzie można znaleźć na stronie http://animalstudies.ibl.waw.pl/
                                                    
                      
Pozdrawiamy! 
Anna Barcz i Dorota Łagodzka