Przy poniższych stwierdzeniach zaznacz właściwą, twoim zadaniem odpowiedź.
Jeśli potrafisz – uzasadnij odpowiedź.
1. Piwo nie jest alkoholem.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
2. Alkohol rozgrzewa
Prawda
Fałsz
ponieważ:
3. Alkohol usuwa zmęczenie.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
4. Alkohol jest dobrym środkiem odżywczym i lekarstwem.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
Prawda
Fałsz
5. Ci, którzy mają „mocną głowę” mogą pić spokojnie.
ponieważ:
6. Piją tylko ludzie z prymitywnych środowisk.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
7. Alkoholizm to choroba.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
8. Młodzi ludzie uzależniają się szybciej.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
9. U osób bliskich alkoholikowi występuje. „współuzależnienie”.
Prawda
Fałsz
ponieważ:
Opracowanie: dr n. med. Bohdan Tadeusz Woronowicz
Kierownik Ośrodka Terapii Uzależnień
w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
MITY I FAKTY O ALKOHOLU
W naszym społeczeństwie krąży wiele mitów na temat alkoholu a wiele osób, usiłując usprawiedliwić swoje picie, dorabia do tego odpowiednią ideologię.
Oto przykłady najczęściej głoszonych mitów i ich konfrontacja z prawdą.
MIT:
Lampka wina, kufel piwa czy "kieliszek" wódki nikomu jeszcze nie zaszkodziły.
FAKT:
Alkohol, wypijany w niewielkich ilościach i do tego sporadycznie, nie powoduje widocznych zmian w organizmie. Kiedy sięganie po alkohol powtarza się zbyt często lub kiedy organizm jest szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu - nawet niewielkie jego ilości muszą, w jakimś momencie, zaszkodzić.
MIT:
Mężczyzna jest bardziej odporny na alkohol niż kobieta
FAKT:
Wprawdzie po wypiciu tej samej ilości alkoholu, jego stężenie będzie mniejsze w organizmie mężczyzny niż kobiety, jednak to wcale nie oznacza, że mężczyzna może pić bezkarnie. Zdarza się, że przy bardzo podobnym sposobie picia - zmiany chorobowe pojawiają się u mężczyzny wcześniej niż u kobiety. Sposób reagowania na alkohol zależy bowiem od indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia, sposobu odżywiania się itp.
MIT:
Alkohol poprawia odporność organizmu
FAKT:
U osób z podwyższoną ciepłotą ciała i stanami zapalnymi alkohol zmniejsza odporność obronną organizmu poprzez ograniczenie aktywności białych ciałek krwi, których zadaniem jest zwalczanie wszelkich infekcji. Osłabienie systemu odpornościowego pod wpływem alkoholu zwiększa podatność nie tylko na wszelkie infekcje, ale także na wystąpienie choroby nowotworowej.
MIT:
Alkohol dodaje sił
FAKT:
Rzeczywiście alkohol może sprawiać takie wrażenie, ponieważ poprzez swoje działanie pobudzające pozwala na krótko zapomnieć o zmęczeniu. Bardziej systematycznie picie alkoholu powoduje jednak uszkodzenie zarówno układu nerwowego jak i mięśniowego, a tym samym osłabienie siły mięśniowej a nawet zaniki mięśni i niedowłady.
MIT:
Alkohol jest dobrym środkiem "na rozgrzewkę"
FAKT:
Efekt rozgrzania jest tylko chwilowy. Wypicie alkoholu powoduje bowiem, na krótki czas, poczucie ciepła spowodowane napłynięciem do rozszerzonych naczyń skórnych ciepłej krwi "ze środka" organizmu. Rozszerzone naczynia krwionośne przyśpieszą wymianę ciepła z otoczeniem i tym samym jego utratę. Ochłodzona krew wraca z powrotem "do środka", do narządów wewnętrznych, zaburzając ich funkcjonowanie. Stąd częste przeziębienia (niejednokrotnie zapalenia oskrzeli czy płuc) u osób, które po wypiciu alkoholu starały się gwałtownie ochłodzić na chłodnym powietrzu.
MIT:
Alkohol zapobiega chorobie wieńcowej i zawałom serca
FAKT:
Wprawdzie spotykamy badania wykazujące, że picie niewielkich ilości alkoholu wpływa "ochronnie" na serce, jednak należy do tego rodzaju stwierdzeń podchodzić bardzo ostrożnie. Według tych badań "ochronne" działanie alkoholu ma polegać na jego wpływie na gospodarkę tłuszczową i opóźnianie procesu miażdżycowego. Niestety nie jest wiadomo jaki będzie końcowy efekt systematycznego spożywania, niewielkich nawet, ilości alkoholu. Osoby, których organizmy, z przyczyn genetycznych, są mniej odporne na działanie alkoholu mogą bowiem nieświadomie, "podpierając się" badaniami naukowymi, stosunkowo szybko uszkodzić sobie układ nerwowy, wątrobę czy trzustkę, a nawet uzależnić się od alkoholu.
Do każdego z nas należy więc wybór czy "chronić" przy pomocy alkoholu swoje serce, czy też ryzykować innymi poważnymi następstwami zdrowotnymi picia alkoholu łącznie z uzależnieniem. Warto jednocześnie wiedzieć, że alkohol i produkty jego przemiany działają bardzo niekorzystnie na mięsień sercowy, prowadząc do jego zwyrodnienia oraz uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych narażając je tym samym na pękniecie, które może spowodować wylew krwi do mózgu czy zawał.
MIT:
Alkohol jest lekarstwem "na serce"
FAKT:
Najnowsze badania wykazały, że u osób z dolegliwościami "sercowymi" subiektywna poprawa samopoczucia następująca po spożyciu "lampki koniaku" jest wynikiem uspokajającego i znieczulającego działania alkoholu, a nie poprawy w ukrwieniu mięśnia sercowego. Naczynia wieńcowe, które odżywiają (dotleniają) mięsień sercowy nie ulegają bowiem rozszerzeniu, a tym samym dopływ krwi do mięśnia nie zwiększa się. Niedotlenienie utrzymuje się. Jednocześnie alkohol powoduje niebezpieczne "skoki" ciśnienia tętniczego krwi, a przy dłuższym jego używaniu uszkodzenie ścianek naczyń krwionośnych i wystąpienie zmian zwyrodnieniowych w mięśniu sercowym, co jest efektem bezpośredniego działania na mięsień - alkoholu i produktów jego przemiany.
MIT:
Alkohol poprawia sprawność psychofizyczną
FAKT:
Wykonywane, na niezmiernie czułej aparaturze, badania psychometryczne wykazują, że nawet po niewielkich dawkach alkoholu reakcje kierowców mogą wydłużać się nawet dwukrotnie tzn. o 0,3-0,5 sek. (czas prawidłowej reakcji u trzeźwego i pełnosprawnego kierowcy mieści się na ogół w granicach 0,5 sek.).
MIT:
Alkohol relaksuje i jest dobrym środkiem na zdenerwowanie
FAKT:
Chwilowe odprężenie, jakiego doznają niektóre osoby po spożyciu alkoholu, odrywa je na bardzo krótko od problemów życiowych. Problemy pozostają jednak nadal nierozwiązane, nawarstwiają się i często jeszcze bardziej komplikują. Po wytrzeźwieniu powraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Dalsze sięganie po alkohol z myślą o zrelaksowaniu się grozi uruchomieniem mechanizmu "błędnego koła", który prowadzi do uzależnienia. Tak naprawdę to negatywny wpływ alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy pociąga za sobą jeszcze większą "nerwowość".
MIT:
Alkohol jest lekarstwem na sen
FAKT:
Zaśnięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mózg (zatrucia alkoholem). Sen nie jest wówczas naturalny (fizjologiczny), a człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa w sposób właściwy.
MIT:
Alkohol jest środkiem poprawiającym trawienie
FAKT:
Prawda jest taka, że alkohol drażni i uszkadza śluzówki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmów, a także upośledza funkcje takich narządów jak wątroba czy trzustka, które są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesu trawienia. Osłabienie procesów trawienia i zaburzenia wchłaniania pociagają za sobą niedożywienie. Efektem niedożywienia mogą być stany niedocukrzenia, które są szczególnie niekorzystne dla mózgu i mogą spowodować jego uszkodzenie.
MIT:
Alkohol może zastępować pokarm
FAKT:
Alkohol nie jest w stanie zastąpić niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składników pokarmowych, takich jak białka, węglowodany czy tłuszcze. Nie może więc stanowić źródła energetycznego nie tylko ze względu na wielokierunkową toksyczność ale również ze względu na metabolizm, uniemożliwiający gromadzenie zapasów energetycznych. Alkohol rzeczywiście dostarcza organizmowi pewną ilość kalorii (z 1 grama ok. 7 kcal.), jednak są to tzw. "puste" kalorie.
MIT:
Alkohol leczy nerki
FAKT:
Wprawdzie picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpiącym na kamicę nerkową ("piasek w nerkach") ze względu na jego działanie moczopędnie, jednak słysząc taką propozycję, nawet od lekarza, należy zawsze pamiętać o negatywnym wpływie alkoholu (bo piwo to przecież także alkohol) na inne układy i narządy.
MIT:
Niektórzy rodzą się alkoholikami
FAKT:
Takie stwierdzenie nie jest prawdziwe, bo przemawiałoby za tym, że alkoholizm powstaje wyłącznie na drodze dziedziczenia. Dzieci alkoholików byłyby wówczas skazane na alkoholizm, a tak przecież nie jest. W myśl dzisiejszych poglądów - na powstawanie alkoholizmu czyli uzależnienia od alkoholu składają się nie tylko czynniki biologiczne, ale także czynniki psychologiczne, duchowe i społeczne.
MIT:
Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanym
FAKT:
Upijają się zarówno alkoholicy, jak i nie alkoholicy. Jest wielu alkoholików, którym tylko sporadycznie zdarza się być pijanym, bowiem piją alkohol w niewielkich dawkach i tylko w takiej ilości, aby uzyskać stan lekkiego oszołomienia, a jednocześnie nie dopuścić do wystąpienia bardzo przykrych dolegliwości związanych z zespołem abstynencyjnym. Z kolei stwierdzenie, że ktoś jest pijany nie upoważnia absolutnie do postawienia diagnozy uzależnienia od alkoholu.
MIT:
Alkoholik to ktoś, kto musi pić codziennie
FAKT:
Codzienne picie alkoholu nie jest objawem alkoholizmu, aczkolwiek zdarza się, że alkoholik pije przez wiele kolejnych dni (tzw. "ciąg" alkoholowy). Nie trudno spotkać alkoholików, którzy piją tylko raz czy parę razy w roku przez ileś kolejnych dni, zaś całymi tygodniami czy miesiącami potrafią zachowywać abstynencję. Coraz częściej można też spotkać alkoholików, którzy nie piją 5, 10, 20 czy nawet więcej lat lat (ostatnio spotkałem takiego, który nie pije od 57 lat).
MIT:
Alkoholicy to ludzie z marginesu i degeneraci
Alkoholicy to ludzie źli i niemoralni
FAKT:
Z opiniami tymi trudno dyskutować, bo przeczą im powszechnie znane fakty. Problemy z alkoholem mieli bowiem wspaniali pisarze i poeci (w tym niektórzy spośród laureatów literackiej Nagrody Nobla). Do pobytów w ośrodkach leczenia uzależnień przyznawały się gwiazdy światowego teatru i filmu. Także wśród znanych polskich aktorek i aktorów oraz innych osób publicznie znanych i szanowanych są takie, które nie kryją tego, że miały w przeszłości problem alkoholowy, jednak potrafiły się z nim uporać.
Kryteria ICD-10 (CDDG) szkodliwego picia alkoholu i zespołu uzależnienia od alkoholu
F 10.1 : Szkodliwe picie alkoholu
a) Sposób picia alkoholu niekorzystnie wpływający na zdrowie. Szkodliwe działanie może mieć charakter somatyczny (np. marskość wątroby) lub psychiczny (np. epizody zespołu depresyjnego wtórne do intensywnego picia alkoholu). Dla rozpoznania konieczne jest stwierdzenie aktualnego upośledzenia zdrowia somatycznego lub psychicznego osoby pijącej.
b) Rozpoznanie zespołu uzależnienia od alkoholu wyklucza powyższą diagnozę.
F 10.2: Zespół uzależnienia od alkoholu
Ostateczne rozpoznanie uzależnienia wymaga stwierdzenia występowania co najmniej trzech z wymienionych poniżej objawów przez jakiś czas w okresie poprzedzającego roku.
a) Silna potrzeba lub przymus picia alkoholu.
b) Trudności w kontrolowaniu rozpoczęcia lub zakończenia picia lub ilości wypijanego alkoholu.
c) Wystąpienie zespołu abstynencyjnego po odstawieniu lub zmniejszeniu dawki alkoholu, przejawiające się charakterystycznymi objawami alkoholowego zespołu abstynencyjnego lub przyjmowaniem tej samej (lub bardzo podobnej substancji) w celu zmniejszenia nasilenia lub uniknięcia objawów zespołu abstynencyjnego.
d) Objawy tolerancji, takiej jak zwiększanie dawki alkoholu w celu uzyskania efektów, które początkowo były wywołane przez dawki niższe (dobry przykład stanowią osoby uzależnione od alkoholu, które są w stanie wypić ilość alkoholu, jaka u osób nie przyzwyczajonych mogłaby spowodować utratę przytomności lub śmierć).
e) Narastające zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań z powodu picia alkoholu; zwiększona ilość czasu poświęcona zdobywaniu alkoholu, jego piciu lub odzyskiwaniu równowagi po wypiciu alkoholu.
f) Kontynuowanie picia pomimo oczywistych dowodów na występowanie szkodliwych następstw, takich jak uszkodzenie wątroby na skutek intensywnego picia lub obniżenie nastroju następujące po okresach picia dużych ilości alkoholu. Należy dołożyć starań w celu ustalenia, czy osoba pijąca jest lub można się spodziewać, że będzie, świadoma natury swojego picia i zakresu jego szkodliwych skutków.
Co oznaczają te kryteria?
(a) Silna potrzeba lub przymus picia alkoholu (tzw. głód alkoholowy) - człowiek jest ogarnięty obsesyjnym myśleniem o alkoholu ("Bez alkoholu nie wytrzymam", "Muszę się napić, inaczej sobie nie poradzę"), w uczuciach dominuje złość, rozdrażnienie, niepokój. Występuje charakterystyczne ssanie w żołądku, czczość, bolesne pragnienie.
(b) Trudności w kontrolowaniu rozpoczęcia lub zakończenia picia bądź ilości wypijanego alkoholu - nie dotrzymuje się przyjętych postanowień o nie rozpoczynaniu czy ograniczaniu picia, o abstynencji w specyficznych porach czy okresach (np. podczas Wielkiego Postu), o tym, że następnym razem nie upiję się albo będę pił inaczej. Zawodzą próby trzymania się założonego limitu wypijanego alkoholu i czasu zakończenia picia (np. "Na weselu będą pić tylko pięć pierwszych kolejek", lub tylko do północy).
(c) Zespól abstynencyjny po odstawieniu alkoholu lub zmniejszeniu dawki - albo występują charakterystyczne objawy, albo spożywa się alkohol dla złagodzenia lub uniknięcia tych objawów ("klinowanie"). Zespół abstynencyjny charakteryzuje się różnymi dolegliwościami fizycznymi, jak uczucie drżenia wewnętrznego (np. w żołądku), ale też drżenie rąk i nawet całego ciała, objawy przypominające grypę: ogólne złe samopoczucie, osłabienie, gorączka, bóle mięśniowe i bóle głowy. Ponadto kołatanie serca, nadmierna potliwość aż do zlewnych potów, suchość w ustach i wzmożone pragnienie, brak apetytu, nudności, wymioty, biegunki. Pacjenci skarżą się na silne pobudzenie, lęk, przygnębienie, zaburzenia snu.
(d) Objawy tolerancji - te same dawki alkoholu wywołują coraz słabsze reakcje, muszą więc być zwiększane, aby uzyskać dawne efekty. W ciągu wielu lat intensywnego picia organizm tak przyzwyczaił się do alkoholu, że osoba jest w stanie wypić taką dużą jego ilość, jaka u kogoś nie przyzwyczajonego mogłaby spowodować utratę przytomności lub śmierć.
(e) Narastające zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań - coraz więcej czasu pochłania zdobywanie alkoholu, jego picie lub odzyskiwanie dobrej formy po dużym piciu albo ciągu. Dawne cele życiowe, zainteresowania, pasje przestały być ważne i można powiedzieć, że stopniowo alkohol staje się centralna sprawą w życiu osoby nadużywającej, która do koncentracji na nim przystosowuje całą swoją aktywność kosztem spraw rodzinnych, zawodowych, zdrowotnych.
(f) Kontynuowanie picia pomimo oczywistych dowodów na występowanie szkodliwych następstw - pomimo dotkliwych nieraz strat materialnych, uszczerbku na zdrowiu, pogorszenia sytuacji w rodzinie do jej rozpadu włącznie, utraty przyjaciół, kłopotów w pracy. Nawet tak oczywiste sytuacje, jak spowodowanie wypadku po pijanemu czy interwencja policji, nie powodują zaprzestanie picia. (gp)
http://www.alkoholizm.akcjasos.pl/116.php
M A S T
(Michigan Alkoholizm Screening Test)
wersja skrócona
1. Czy uważasz, że pijesz w taki sposób, jak większość ludzi (mniej lub tyle co inni) ?
2. Czy twoi przyjaciele i krewni uważają, że twoje picie mieści się w normie ?
3. Czy kiedykolwiek brałeś udział w spotkaniu Anonimowych Alkoholików ?
4. Czy straciłeś kiedyś przyjaciół lub dziewczynę z powodu picia ?
5. Czy miałeś kiedykolwiek kłopoty w pracy z powodu alkoholu ?
6. Czy zaniedbałeś kiedykolwiek wykonanie swoich obowiązków, sprawy rodzinne lub opuściłeś w pracy kilka dni pod rząd z powodu picia ?
7. Czy miałeś kiedykolwiek delirium tremens (majaczenie alkoholowe), nasilone drgawki, czy słyszałeś głosy lub widziałeś nie istniejące rzeczy po nadużyciu alkoholu ?
8. Czy z powodu picia zwracałeś się kiedykolwiek do kogokolwiek z prośbą o pomoc ?
9. Czy przebywałeś kiedykolwiek w szpitalu z powodu picia ?
10. Czy kiedykolwiek byłeś zatrzymany za prowadzenie pojazdu po użyciu alkoholu lub czy prowadziłeś kiedykolwiek pojazd po pijanemu?
Odpowiedzi potwierdzające na 5 lub więcej pytań ze skróconej wersji MAST przyjmuje się za wystarczające kryterium rozpoznania alkoholizmu.
______
C A G E
1. Czy odczuwałeś kiedykolwiek potrzebę ograniczenia picia ?
2. Czy złości cię, gdy inni krytykują cię, że pijesz ?
3. Czy czułeś się kiedykolwiek źle lub miałeś wyrzuty sumienia z powodu picia ?
4. Czy sięgałeś kiedykolwiek zaraz po obudzeniu po kieliszek ("klin"), aby poprawić samopoczucie lub "zabić kaca" ?
Odpowiedź "tak" na dwa lub więcej pytań wskazuje na osobę z problemem alkoholowym.
Wszedłeś do e-Instytutu jako 511397 odwiedzający. Witaj.
copyright by irs