Przełom w leczeniu alkoholizmu

Naukowcy z Kliniki Ernest Gallo i Centrum Badawczego Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco zidentyfikowali i dezaktywowali obszar mózgu odpowiedzialny za wspomnienia o alkoholizmie. W ten sam sposób udowodnili, że możliwe jest powstrzymanie nawrotów nałogu. Jest to odkrycie, które daje nadzieję na stworzenie nowej, skutecznej metody leczenia uzależnienia od alkoholu oraz innych nałogów.

Wpływ pamięci na powrót do nałogu
Dr Segev Barak, główny autor badania, podkreśla, że jedną z najistotniejszych przyczyn powrotu do nałogu jest pragnienie, wywołane przez wspomnienia, które pojawiają się w wyniku oddziaływania określonych czynników, takich jak np. wizyta w barze, smak lub zapach alkoholu. Tymczasem eksperymenty przeprowadzone na szczurach pokazały, że istnieje możliwość namierzenia obszaru mózgu, w którym zlokalizowane są wspomnienia związane z pragnieniem alkoholowym, a następnie ich osłabienie lub nawet całkowite wymazanie. Okazało się, że w ten sposób wraz ze wspomnieniem mija chęć wypicia trunku.

W pierwszej fazie eksperymentów, badanym zwierzętom przez 7 tygodni dano możliwość picia wody lub alkoholu w dowolnej ilości – stwierdzono, że zdecydowanie częściej raczyły się trunkami. Następnie pozwolono im na spożywanie alkoholu jedynie przez jedną godzinę dziennie, a warunkiem było naciśnięcie dźwigni. Po tym etapie nastąpił okres 10-dniowej abstynencji. Kolejnym krokiem było poddawanie szczurów działaniu zapachu lub smaku alkoholu przez 5 minut dziennie, co przypominało im, jak bardzo lubiły spożywać napoje wysokoprocentowe.

Po tym, jak naukowcy wykonali skany mózgów zwierzęcych, odkryli, że mechanizmem neuronalnym odpowiedzialnym za odnowienie wspomnienia o alkoholu była aktywacja tzw. kompleksu 1 kinazy mTOR (mTORC1). Okazało się, że do pobudzenia ścieżki mTORC1 wystarczała nawet niewielka kropla trunku. Zjawisko to odnotowano w szczególności w ciele migdałowatym, powiązanym z reakcjami emocjonalnymi, jak również w obszarach kory mózgowej związanych z przetwarzaniem pamięci. Działanie mechanizmu było proste – gdy mTORC1 był aktywowany, pamięć się stabilizowała, a nałóg alkoholowy powracał – szczury zaczynały naciskać dźwignię gwarantującą dostęp do alkoholu. Jak podkreśla Barak, jego zespół badał reakcje mózgu od lat i nigdy nie stwierdził aż tak silnej jego aktywacji. Badacze zauważyli, że w wyniku oddziaływania na szczury smaku lub zapachu alkoholu możliwe było dokładne namierzenie rejonu mózgu związanego ze wspomnieniem nałogu, bez konieczności wpływania na pozostałe wspomnienia, takie jak te związane z pragnieniem cukru.

Wymazanie pamięci metodą leczenia alkoholizmu?
Kolejne badania miały na celu stwierdzenie, czy możliwe jest uniemożliwienie ugruntowania się wspomnienia o alkoholu poprzez zablokowanie działania kompleksu mTORC1. Po jego dezaktywacji za pomocą leku immunosupresyjnego stosowanego w transplantologii – rapamycyny, który zaaplikowano badanym zwierzętom od razu po kontakcie z zapachem lub smakiem alkoholu, szczury nie poszukiwały już dźwigni. Co istotne, chęć wypicia alkoholu nie pojawiła się przez kolejne 14 dni, po których zakończono badania. Wskazuje to na fakt, że rapamycyna jest w stanie wymazać wspomnienie alkoholowe na dłuższy czas – twierdzą eksperci.

Według naukowców badanie jest pierwszym krokiem do odkrycia istotnej w terapii nałogów zależności. Jednak konieczne są dodatkowe testy, dzięki którym będzie można określić, w jaki sposób mTORC1 wpływa na wspomnienie o alkoholu oraz czy dezaktywacja mTORC1 powstrzyma nawrót nałogu na okres dłuższy niż 2 tygodnie.

Barak podkreśla, że nawroty nałogu są największym problemem w terapii uzależnień, a obecne metody leczenia są co najmniej ograniczone. Nawet po podjęciu leczenia do 80% pacjentów powraca do nałogu w przeciągu kilku pierwszych lat. Ekspert jest podekscytowany możliwością całkowitego wymazania wspomnień związanych z alkoholem, co pozwoliło uchronić zwierzęta przed chęcią picia. Odkrycie może oznaczać rewolucję w leczeniu uzależnień, pozwalając na całkowite usunięcie niechcianych wspomnień i na regulację czynników wpływających na rozwój nałogu. O innych metodach terapii nałogu alkoholowego dowiesz się na abcZdrowie.pl.