.
  STREETWORKING
 





http://osos.org.pl/



"

STREETWORKING

Streetwork to metoda pracy o charakterze pomocowym i interwencyjnym

stosowana w działaniach skierowanych do grup marginalizowanych, wykluczonych

lub zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Główni odbiorcy działań prowadzonych metodą streetworku to ludzie

zepchnięci poza obszar normalnego funkcjonowania w społeczeństwie do tego

stopnia, że instytucjonalne, stacjonarne formy pomocy i wsparcia do nich nie

docierają. Grupy te są do nich zrażone lub po prostu nie wiedzą jak skorzystać z ich

oferty. W efekcie ludzie ci pozostają zdani na samych siebie. Z drugiej strony

stanowią oni najbardziej potrzebującą część społeczeństwa, najpilniej wymagającą

objęcia działaniami interwencyjnymi. Bez tych działań niemożliwe będzie rozwiązanie

ich bieżących problemów i zmiana dotychczasowej, trudnej sytuacji. Najczęściej są

to bezdomni, osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych, osoby świadczące

usługi seksualne oraz dzieci pozbawione odpowiedniej opieki ze strony dorosłych.

Członków tych grup – z racji nie spełniania pewnych oczekiwań społecznych – uznać

można za niedostosowanych społecznie, nie radzących sobie w dzisiejszej

rzeczywistości. W istocie ludzie ci stanowią konsekwencję i koszta związane ze

zmianą systemu społeczno-ekonomicznego, który sam mało przejmuje się tymi na

samym skraju marginesu, tymi w najcięższym położeniu. Podopieczni

streetworkerów najczęściej doświadczają skrajnej biedy oraz kompletnego braku

wsparcia emocjonalnego; są dotknięci lub silnie zagrożeni patologiami związanymi

nie tylko z uzależnieniami, lecz również kryminogennością, brutalizacją stosunków

międzyludzkich, agresją, fatalnymi warunkami higienicznymi. Zazwyczaj funkcjonują

w obrębach większych miast, bo łatwiej jest im tam przetrwać, a jednocześnie

wymykają się wszelkim próbom objęcia pomocą stacjonarną. Ta izolacja z biegiem

czasu pogłębia się, a szansa na normalne funkcjonowanie coraz bardziej maleje.

Streetwork jest metodą pracy uwzględniającą ten stan rzeczy. Wiedząc,

że adresaci działań sami nie zgłoszą się po profesjonalną oferowaną systemowo

pomoc, wykwalifikowani streetworkerzy docierają do nich bezpośrednio w

środowisku, w którym osoby te spędzają swój czas. Zazwyczaj jest to przysłowiowa

„ulica”, chociaż pod słowem tym kryje się też wiele innych miejsc takich jak: dworce

komunikacyjne, parki, węzły ciepłownicze, dziko okupowane altanki działkowe,

strychy, piwnice, pustostany, również agencje towarzyskie, kawiarenki internetowe

czy salony gier lub niektóre puby i kluby nocne.

Stąd też nazwa tej profesji – streetwork. Po angielsku „street” oznacza ulicę, a

„work” pracę. Streetwork jest więc pracą uliczną, pracą terenową, czyli działaniami

pomocowymi prowadzonymi poza lokalem organizacji lub instytucji dobroczynnej

zajmującej się wspieraniem osób w kryzysie. Streetwork to docieranie z pomocą tam,

gdzie przebywają najbardziej wykluczone społecznie grupy pozbawione jakiekolwiek

pomocy czy wsparcia.

Zadaniem streetworkerów jest nawiązanie kontaktu z odbiorcami, zyskanie

sobie ich zaufania i jeśli to możliwe - zbudowanie pozytywnej, partnerskiej relacji.

Streetworkerzy zyskują akceptację adresatów swoich działań, spotykając się z nimi

bezinteresownie, w oparciu o ich zasady, a przynajmniej - szanując zasady i

specyfikę funkcjonowania ich środowiska. Nie moralizują i nie oceniają.

Jednocześnie starają się, aby obecna sytuacja, stan zdrowotny tych, którym chcą

pomagać, nie pogarszał się. To swoiste minimum, na które odbiorcy działań są w

stanie się zgodzić, w przyszłości stać się może punktem wyjścia do zmiany sytuacji

na lepsze. Takie podejście w większości metodologii różnych nurtów streetworku

nazywa się „redukcją szkód” ( z angielskiego- „harm reduction”).

Podejście harm reduction w ogólnym zarysie polega na akceptacji sposobu

życia podopiecznych i ich samych takimi, jakimi są. Według tej filozofii pracy zmiana

dotychczasowego sposobu życia nie jest sprawą priorytetową, czy też nie jest

kwestią pierwszej potrzeby. Należy przede wszystkim zadbać o lepsze warunki

higieniczne, większą świadomość szkodliwości różnych ryzykownych zachowań,

substancji etc. Podstawowym celem jest niwelacja ich negatywnego wpływu na

zdrowie, zmniejszenie ryzyka zarażeń chorobami, zakażeń etc. na które osoby te są

narażone, funkcjonując w środowisku ulicznym. Dzięki temu, kolejnym etapem może

być wsparcie tych osób w wysiłku mającym na celu zmianę ich sytuacji i sposobu

życia - podjęcie detoksykacji, regularnego leczenia, terapii, skorzystanie

z noclegowni, uczestnictwo w programie wychodzenia z bezdomności, leczenia

uzależnienia; czyli powrotu do społeczeństwa przy wparciu istniejącego systemu

instytucjonalnego.

Co najważniejsze, streetworkerzy wychodzący „na ulicę” to najczęściej jedyni

pracownicy służb i organizacji społecznych, którzy są w kontakcie z osobami z

opisanych grup. Informują ich o prawach i możliwościach uzyskania pomocy, rozdają

ulotki, prezerwatywy, lubrykanty, wymieniają igły i strzykawki służące do zastrzyków

narkotykowych, prowadzą pracę wychowawczą ze spędzającymi całe dnie „na

ulicach” dziećmi, zapobiegając ich dalszej demoralizacji.

Kontakt podopiecznych ze streetworkerami jest zawsze dobrowolny. To dzięki

odpowiedniemu podejściu i regularnej obecności streetworkerów w środowisku ludzie

ci zaczynają powoli korzystać z oferowanej pomocy. Bezpośredni kontakt,

nieograniczony murem instytucji, w tym wypadku sprawdza się lepiej niż najlepiej

nawet wyposażona placówka.

Co więcej, streetwork to metoda stosunkowo tania. W programach

streetworkerskich nie trzeba opłacać czynszów i opłat związanych z prowadzeniem

placówek, a jeden streetworker może nieść pomoc i wsparcie wielu osobom,

używając do tego plecaka, telefonu komórkowego, ulotek, własnych umiejętności

interpersonalnych i wiedzy o tym, jaka formę pomocy zaoferować potrzebującej

osobie.

Często zdarza się też, że organizacje streetworkerskie w ramach swojej

działalności prowadzą pomoc stacjonarną. Streetworker może wtedy zaprowadzić

osobę w kryzysie do lokalu, w którym zazwyczaj bez żadnych wstępnych procedur

lub wymogów można się ogrzać, napić ciepłej herbaty lub kawy, skorzystać z

telefonu, porady prawnika, porozmawiać z psychologiem. Ta forma działań,

ukierunkowana na „ściąganie” metodą streetworkerską osób z grup wykluczonych do

lokalu organizacji, nazywa się „outreach” (nazwa z języka angielskiego, brak

polskiego odpowiednika). Celem streetworkera jest wtedy nie tylko pomoc i wsparcie

oferowane bezpośrednio w środowisku ulicznym, lecz również zachęcenie osób z

grupy docelowej by skorzystały z oferowanych w lokalu form pomocy - hostelu

interwencyjnego, kontaktu z terapeutą uzależnień, z oferty zajęć terapeutycznych,

ustalenia z pracownikami programu indywidualnego planu powrotu do normalnego

funkcjonowania (wyrobienia dokumentów, podjęcia pracy, terapii uzależnień).

W Polsce programy środowiskowe, czyli programy streetworkerskie, zostały

zapoczątkowane w pierwszej połowie lat 90tych. Wraz ze zmianą ustroju pojawiły się

negatywne efekty transformacji i zjawisko wykluczenia społecznego. Pierwsze

działania uliczne kierowane były do prostytuujących się kobiet, osób uzależnionych

od substancji psychoaktywnych i „dzieci ulicy”. Z czasem inicjatywy środowiskowe

adresowane były do kolejnych grup, których instytucjonalna pomoc nie była w stanie

objąć. Dziś tą formą wsparcia objęte są też osoby długotrwale bezdomne, członkowie

mniejszości seksualnych podejmujący ryzykowne zachowania seksualne, mężczyźni

prostytuujący się w okolicach dworców, młodzi dorośli znajdujący się w sytuacjach

kryzysowych.

Paradoksalnie jednak, streetwork na polu pracy interwencyjno-pomocowej jest

wciąż w Polsce działalnością niszową. W państwach zamożnych, z dobrymi

systemami opieki socjalnej, wpisany jest w strategię publicznych działań

pomocowych lub otrzymuje od nich duże wparcie, podczas gdy w państwach

rozwijających się jest domeną działalności organizacji pozarządowych, często

niedofinansowaną i prowadzoną w zbyt wąskiej skali w stosunku do potrzeb.

"
w: http://osos.org.pl/

 
  Wszedłeś do e-Instytutu jako 442008 odwiedzający. Witaj. copyright by irs  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja