- Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak podjął decyzję o przyłączeniu się do postępowania sądowego, dotyczącego praw rodzicielskich matki małej Róży. Przychyli się do wniosku pełnomocnika kobiety o uchylenie postanowienia w sprawie natychmiastowego umieszczenia dziewczynki w rodzinie zastępczej - poinformował Marek Żebrowski z biura rzecznika.

Trzeba ścisnąć piersi ciasnym stanikiem

Różę odebrano Wioletcie Woźnej pod koniec lipca, jeszcze w szpitalu, kilka dni po porodzie. Dano jej środki na wstrzymanie pokarmu i kazano ścisnąć piersi.

Teraz noworodek czeka u rodziny zastępczej, aż sąd wyższej instancji zdecyduje, czy może wrócić do biologicznych rodziców. Podstawą do odebrania dziecka była opinia kuratora.

Napisał w opinii, że w domu panuje bałagan, matka jest niezaradna, a ojciec ma 63 lata. Tyle, że ci rodzice wychowali już trójkę własnych dzieci w wieku 7, 9 i 11 lat, które dobrze się uczą, a pedagog szkolny, proboszcz i wójt mają inną od kuratorskiej ocenę rodziny. - Między rodzicami i dziećmi jest bardzo silna więź - podkreślają.

RPO wchodzi do gry

Rzecznik Praw Dziecka, który zainteresował się sprawą po doniesieniach medialnych, będzie wnioskował także o m.in.: "połączenie trwających przed sądem postępowań, dotyczących władzy rodzicielskiej rodziców Róży; powołanie biegłych w celu zbadania stanu zdrowia matki i stwierdzenia, czy nie rodzi on zagrożeń dla zdrowia lub życia dzieci; zbadanie, czy rodzice dają rękojmię właściwego wykonywania władzy rodzicielskiej; powołanie świadków w celu stwierdzenia prawidłowości wywiązywania się przez uczestników postępowań z obowiązków, związanych ze sprawowaniem władzy rodzicielskiej; powołanie świadków w celu ustalenia sytuacji materialno-bytowej rodziny; prawidłowości jej funkcjonowania w społeczności lokalnej; wsparcia socjalnego, udzielanego rodzinie i możliwości jego rozszerzenia."

Matka chłopca, Barbara L., z trudem panuje nad emocjami. Gdy z nią rozmawialiśmy we wtorek przed południem, ciągle była w szoku. Mówi, że przed godz. 7 rano obudziło ją łomotanie do drzwi. - Było coraz głośniejsze, miałam wrażenie, że wpadną z drzwiami do środka. Otworzyłam. Do środka wpadli policjanci. Nigdy tylu nie widziałam - opowiada.

Policjanci nie pozwolili spakować chłopcu rzeczy, zrobić kanapek. Nie pozwolili się nawet pożegnać. Piotrusia w pidżamie wyciągnięto z łóżeczka, nie zdążył nawet zabrać swojej ulubionej przytulanki. Kuratorzy stwierdzili, że nie są od dyskusji, tylko od realizowania postanowienia sądu. Wszystko działo się przy przeraźliwym krzyku i płaczu dziecka, które błagało by go nie zabierać i wołało: - Mamuniu, ratuj!

- Policjanci byli na miejscu po godz. 7. W grupie było trzech mundurowych, czterech kuratorów i psycholog - tłumaczy Magda Michalewska, rzecznik KMP w Gdańsku. - Akcja była trudna, ale przebiegła bardzo sprawnie. Nie używali siły - zapewnia.

Matka twierdzi, że cały czas była brutalnie przytrzymywana. Policjanci nie puścili jej nawet, gdy mówiła, że jest w piątym miesiącu zagrożonej ciąży. Matka przez kilka godzin nie miała pojęcia, gdzie jest chłopiec - kuratorzy nie odbierali telefonów od niej. W końcu sama pojechała do sądu. Tam usłyszała od kuratorki: - Kontaktów matki z dzieckiem nie będzie. Niech się teraz dogadują prawnicy obu stron.

Po tych słowach kuratorki, Barbara L. wyszła od niej z gabinetu i zemdlała na schodach sądu. Karetka zabrała ją do szpitala.

Dziecko boi się ojca. Ojciec wini za to matkę

Postanowienie Sądu Rejonowego w Gdańsku, na mocy którego matce odebrano dziecko, jest efektem kilkuletniego konfliktu między rozwiedzionymi rodzicami - ojcem profesorem psychologii i matką, również psychologiem, na co dzień pracującym z dziećmi.

Ani sąd ani nikt inny, nie miał nigdy zastrzeżeń co do sposobu sprawowania przez Barbarę L. opieki nad Piotrusiem - matka pracuje, ma bardzo dobre warunki bytowe, nie ma ograniczonej władzy rodzicielskiej; o żadnej patologii nie ma mowy. Co więcej, Piotruś - bardzo chwiejny emocjonalnie, przebywający pod opieką neurologa - od kilku lat mieszka wyłącznie z Barbarą L. i jest z nią bardzo silnie związany. To wszystko bezspornie wynika z akt sprawy. Na ojca, prof. J., którego w zasadzie nie zna i nie ma z nim żadnej więzi, reagował panicznym lękiem. Piotruś był wielokrotnie świadkiem awantur pomiędzy rodzicami, widział, jak ojciec zepchnął matkę ze schodów (prof. J jest oskarżony o uszkodzenie ciała byłej żony i groźby karalne wobec jej rodziny; sprawa karna toczy się w sądzie od 2008 r.).

Spotkania chłopca z ojcem nie dochodziły do skutku, bo dziecko tak przeraźliwie płakało wczepione w matkę, że nie sposób go było skłonić do kontaktu z ojcem.

Film z niedoszłego spotkania ojca z synem. Blondynka w czerni to sądowa kuratorka

Ojciec, profesor psychologii, uczynił jednak z tego zarzut - podnosił, że matka jest nadopiekuńcza i ma symbiotyczną więź z synkiem. Zapewniał sąd, że odebranie dziecka, tak bardzo związanego z matką, będzie dla Piotrusia lepsze - wtedy on, ojciec będzie mógł w końcu nawiązać z chłopcem więź i zadbać o jego przyszłą "autonomię".

Matka zaskoczona decyzją sądu

Profesorowi psychologii udało się przekonać sąd, by odebrać matce dziecko i oddać je pod jego opiekę. Intencje ojca nie są jednak czytelne - wcześniej wnioskował, by jego własne dziecko umieścić w rodzinie zastępczej.
Matka, Barbara L., wielokrotnie podnosiła stronniczość sądu. Jej adwokat bezskutecznie zabiegał o zmianę sędzi, Anny Pałkiewicz.

- Ostatni wniosek w tej sprawie wpłynął do sądu odwoławczego w połowie maja. Niespełna dwa tygodnie później zapadła decyzja by go nie uwzględniać - mówi Bolesław Senyszyn, pełnomocnik Barbary L. - Zaraz potem sędzia Pałkiewicz orzekła o przymusowym odebraniu dziecka.

Na orzeczeniu widnieje data 21 czerwca, Senyszyn otrzymał ją jednak dopiero 4 lipca. - Mimo, że codziennie byłem w sądzie i o nią pytałem. - mówi prawnik. Barbara L decyzję sądu także dostała dopiero wczoraj. Nie zdążyła się od niej odwołać.
Nad ranem załomotali w drzwi policjanci i zabrali jej Piotrusia.
Próbowaliśmy się skontaktować z prof. J - nie odbiera telefonu. Nie wiadomo, dokąd zabrał syna.

Rodzina S. mieszka na przedmieściach Piotrkowa. Kuratorka, która się nią opiekuje, twierdzi, że matka jest chorobliwie nadopiekuńcza w stosunku do 13-letniego syna. Kobieta codziennie odprowadza chłopca do szkoły, nosi za nim tornister i zabrania kontaktu z rówieśnikami. Chłopak znosi drwiny kolegów bez słowa - donosi "Polska".

Problemy w rodzinie S. zaczęły się osiem lat temu. Wówczas ojciec-alkoholik stał się agresywny. Matka całą miłość przelała na dziecko, a rodziną trafiła pod opiekę kuratora - pisze "Polska". Niedawno kuratorka zwróciła się do sądu o zmianę zarządzeń opiekuńczych. Chłopiec może trafić do rodziny zastępczej.

Rodzice to Agnieszka i Tomasz. On pracuje w firmie remontowo-budowlanej. Mieszkają w Lubaczowie na Podkarpaciu i mają czwórkę dzieci: trzyletnią Natalię, czteroletniego Marcela, dziewięcioletniego Krystiana i 13-letnią Adrianę.

Od 14 września dzieci są w Domu Dziecka w Nowej Grobli, kilkanaście kilometrów od Lubaczowa. Sąd stwierdził, że w domu nie ma odpowiednich warunków.

Przeciwniczką umieszczenia dzieci w placówce jest kierowniczka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lubaczowie Renata Meder: - Dziecku zawsze lepiej w rodzinie, chyba że jest bite, maltretowane czy wykorzystywane seksualnie, a tu tego nie było - mówi. Choć przyznaje, że problemy są. - Pani Agnieszka nie umie gospodarować pieniędzmi. Jest niezaradna, nie pracuje zawodowo. Powinna zajmować się domem, a tego nie potrafi robić. Dzieci skarżą się, że chodzą głodne. Ale od 1 sierpnia zatrudniliśmy asystenta rodziny, który jej pomaga. Uczy prać, gotować, gospodarować pieniędzmi. Ale kurator sądowy we wrześniu złożył wniosek do sądu o odebranie dzieci. Nie dano szansy, by sprawdzić, jak rodzina radzi sobie z pomocą asystenta.

14 września po dzieci przyszli kurator sądowy, pracownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i policjanci. - Wpadłem w taki szał, że policja chciała mnie odesłać do zakładu psychiatrycznego - opowiada pan Tomasz. - Żona odwiedza je co drugi dzień, ja w weekendy. Ból za dziećmi jest ogromny. Nocami żonę muszę uspokajać.

Ogólnopolskie Stowarzyszenie i Fundacja Rzecznik Praw Rodziców wysłało skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich. Zwraca w niej uwagę, że dzieci zostały odebrane rodzinie tylko z powodu biedy i stało się to przed wydaniem wyroku sądowego. A o rozprawie, na której decydowano o odebraniu dzieci, rodzice nie zostali poinformowani.

- Sytuacja była pilna, sąd uznał, że dzieciom dzieje się krzywda, stwierdził liczne zaniedbania rodziców. Został więc wybrany tryb zabezpieczający - tłumaczy sędzia Małgorzata Reizer, rzecznik Sądu Okręgowego w Przemyślu.

Pan Tomasz opowiada: - Po urodzeniu najmłodszego syna został nam przyznany kurator sądowy. Pani kurator pomagała, ale do czasu, kiedy w tym roku przeprowadziliśmy się do teściów i zaczęły się konflikty. Ostrzegała nas, żebyśmy coś wynajęli, bo jak nie, to dzieci zostaną nam odebrane. Szukaliśmy mieszkania, bez skutku.

W postanowieniu Sądu Rodzinnego w Lubaczowie, które dotarło do rodziny, czytamy, że rodzice rażąco zaniedbują obowiązki, bo dzieci mieszkają w złych warunkach: w dwupokojowym domu jest w sumie 10 osób, nie ma tam warunków do nauki, zabawy ani wypoczynku. Według sądu starszy z chłopców żebrze. Dzieci jedzą rzadko, a matka chowa przed nimi jedzenie. W domu, oprócz tej rodziny, mieszkają dziadkowie i siostra pani Agnieszki z dziećmi.

Ojciec odpiera te zarzuty: - Chowaliśmy jedzenie, bo musiałem utrzymywać nie sześć osób, a cały dom. Robiłem duże zakupy, a rano do pracy nie miałem nic. Kiedy dzieci miały iść do szkoły, żona nie miała im co dać.

Zaprzecza też, by syn żebrał. To ciocia dawała mu po prostu po parę groszy.

Ale wiadomo też, że najstarsza córka sama prosiła kuratora o umieszczenie jej i rodzeństwa w domu dziecka. I tu ojciec przyczyn upatruje w konfliktach z rodziną. - Kłótni z córką nie mieliśmy, zanim nie zamieszkaliśmy u teściów. Wtedy też w domu zamieszkała szwagierka, i to ona z teściową nastawiają Adrianę przeciwko nam i rodzeństwu - opowiada pan Tomasz.

Asystent dalej pomaga rodzinie. Już po odebraniu dzieci udało się wynająć mieszkanie.

W najbliższy poniedziałek przed lubaczowskim sądem odbędzie się kolejna rozprawa dotycząca rodziny.

- Na lekcję angielskiego przyszła pani nauczycielka i powiedziała, że musimy iść do dyrektorki. Zaprowadziła nas jednak pod szatnię, a tam czekali policjanci. Próbowali nas przekonać, żebyśmy szli, ale potem zaczęli nas wyrywać siłą. Gdy próbowaliśmy zadzwonić, zabrali nam telefony. Krzyknąłem: "Na pomoc!", ale nikt nie usłyszał, bo była lekcja - opowiada 13-letni Krzyś Bajkowski, którego w środę około godz. 10 rano wraz z braćmi - bliźniakiem Stasiem i 10-letnim Piotrkiem - kuratorki w asyście policji zabrały ze szkoły do ośrodka opiekuńczego.

O odebraniu dzieci zdecydował krakowski sąd 30 stycznia na podstawie opinii psychologów. Wyrok opatrzono rygorem natychmiastowej wykonalności. Sąd dał rodzinie tydzień na oddanie dzieci dobrowolnie - rodzice odmówili.

Dariusz Nowak z małopolskiej policji tłumaczy, że miejsce, skąd zabrano chłopców, wybrały kuratorki. - Policjanci starali się być jak najbardziej delikatni, do szkoły pojechali ubrani po cywilnemu.

Do terapeutów z Krakowskiego Instytutu Psychoterapii rodzina zgłosiła się sama dwa lata temu po specjalistyczną diagnozę dotyczącą chłopców. Odbyli kilkanaście spotkań. - Traktowałem te wizyty poważnie, byłem szczery. W marcu ubiegłego roku opowiedziałem o sytuacji, kiedy starsi synowie powiedzieli mi, że najmłodszy rzuca kamieniami w przystanek. Upomniałem go, ale historia się powtórzyła, czego świadkiem była moja żona, która wyszła na spacer z psem. Wtedy ukarałem go klapsami. Psycholog oświadczył, że absolutnie w żadnym wypadku nie wolno mi tego robić. Nie zgodziłem się z tym - mówi Bartosz Bajkowski, ojciec chłopców.

Na temat kar cielesnych małżeństwo rozmawiało z psychologiem jeszcze jeden raz. - Doszliśmy do wniosku, że to kwestia poglądów i nie osiągniemy konsensusu. Jednocześnie zrezygnowaliśmy z terapii, bo problem, z którym się na nią zgłosiliśmy, ustał. Usłyszeliśmy, że jeśli nie będziemy jej kontynuować, to zawiadomią sąd o stosowaniu przemocy - dodaje pan Bartosz.

Dalej wszystko potoczyło się szybko. W maju do rodziny przyszedł kurator. "Ojciec przyznał, iż stosował kary cielesne, ale jak twierdzi, nie miał innego wyjścia. Kurator zawodowy nie potrafi na podstawie jednorazowego wywiadu stwierdzić, czy istnieje w rodzinie problem przemocy względem dzieci" - czytamy w raporcie kuratora.

Sąd sięgnął po kolejną opinię, tym razem rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego. - Ta była dla nas druzgocąca. Że nie dajemy dzieciom poczucia bezpieczeństwa i wsparcia - mówią Karolina i Bartosz Bajkowscy. Z raportu psychologów: "Chłopcy zarzucają sobie złośliwości i dokuczanie. Czują się osamotnieni, między rodzicami a dziećmi nie ma więzi opartej na zaufaniu. Boją się ojca, który wymierza im kary cielesne ręką i paskiem".

W szkole opinie o rodzinie są bardzo pozytywne. O dzieciach - że dobrze się uczą, o rodzicach - że interesują się dziećmi. - Chłopcy zawsze zadbani, czyści. Rodzice interesowali się postępami w nauce i ich zachowaniem. Nie mieliśmy żadnych zastrzeżeń. Wszyscy bardzo przeżyliśmy sposób, w jaki zabrano ich ze szkoły - mówi Maria Baran, dyrektorka szkoły.

Rzecznik krakowskiego sądu Waldemar Żurek twierdzi, że decyzja kuratorek to konsekwencja postępowania rodziców, którzy podczas pierwszej próby odwiezienia dzieci do pogotowia opiekuńczego zabarykadowali się w mieszkaniu. - Moralną odpowiedzialność za to, co się stało, ponoszą rodzice. Naszym zadaniem jest użyć wszystkich środków, by wypełnić decyzje z klauzulą natychmiastowej wykonalności.

Rodzice mają żal, że kuratorki nie zaczekały do 19 marca, kiedy sąd ma rozpatrzyć ich zażalenie na rygor natychmiastowej wykonalności.

Psycholog Tomasz Wojciechowski, prezes fundacji Falochron, ostro krytykuje wizytę kuratorek i policji w szkole: - To nieodpowiedzialne i stygmatyzujące dzieci, na pewno odbije się negatywnie na odbiorze chłopców przez rówieśników. Przecież można było te dzieci zabrać chociażby po lekcjach, nie na oczach szkoły.

Wczoraj interwencję zapowiedział rzecznik praw dziecka. - Poprosiliśmy już o materiały dotyczące tych chłopców. Jeżeli będziemy mieć zastrzeżenia odnośnie do postępowania sądu, złożymy apelację od tego wyroku. Wiemy też, że babcia dzieci wystąpiła o ich adopcję - mówi Tadeusz Belerski z biura rzecznika praw dziecka.

- Na lekcję angielskiego przyszła pani nauczycielka i powiedziała, że musimy iść do dyrektorki. Zaprowadziła nas jednak pod szatnię, a tam czekali policjanci. Próbowali nas przekonać, żebyśmy szli, ale potem zaczęli nas wyrywać siłą. Gdy próbowaliśmy zadzwonić, zabrali nam telefony. Krzyknąłem: "Na pomoc!", ale nikt nie usłyszał, bo była lekcja - opowiada 13-letni Krzyś Bajkowski, którego w środę około godz. 10 rano wraz z braćmi - bliźniakiem Stasiem i 10-letnim Piotrkiem - kuratorki w asyście policji zabrały ze szkoły do ośrodka opiekuńczego.

O odebraniu dzieci zdecydował krakowski sąd 30 stycznia na podstawie opinii psychologów. Wyrok opatrzono rygorem natychmiastowej wykonalności. Sąd dał rodzinie tydzień na oddanie dzieci dobrowolnie - rodzice odmówili.

Dariusz Nowak z małopolskiej policji tłumaczy, że miejsce, skąd zabrano chłopców, wybrały kuratorki. - Policjanci starali się być jak najbardziej delikatni, do szkoły pojechali ubrani po cywilnemu.

Do terapeutów z Krakowskiego Instytutu Psychoterapii rodzina zgłosiła się sama dwa lata temu po specjalistyczną diagnozę dotyczącą chłopców. Odbyli kilkanaście spotkań. - Traktowałem te wizyty poważnie, byłem szczery. W marcu ubiegłego roku opowiedziałem o sytuacji, kiedy starsi synowie powiedzieli mi, że najmłodszy rzuca kamieniami w przystanek. Upomniałem go, ale historia się powtórzyła, czego świadkiem była moja żona, która wyszła na spacer z psem. Wtedy ukarałem go klapsami. Psycholog oświadczył, że absolutnie w żadnym wypadku nie wolno mi tego robić. Nie zgodziłem się z tym - mówi Bartosz Bajkowski, ojciec chłopców.

Na temat kar cielesnych małżeństwo rozmawiało z psychologiem jeszcze jeden raz. - Doszliśmy do wniosku, że to kwestia poglądów i nie osiągniemy konsensusu. Jednocześnie zrezygnowaliśmy z terapii, bo problem, z którym się na nią zgłosiliśmy, ustał. Usłyszeliśmy, że jeśli nie będziemy jej kontynuować, to zawiadomią sąd o stosowaniu przemocy - dodaje pan Bartosz.

Dalej wszystko potoczyło się szybko. W maju do rodziny przyszedł kurator. "Ojciec przyznał, iż stosował kary cielesne, ale jak twierdzi, nie miał innego wyjścia. Kurator zawodowy nie potrafi na podstawie jednorazowego wywiadu stwierdzić, czy istnieje w rodzinie problem przemocy względem dzieci" - czytamy w raporcie kuratora.

Sąd sięgnął po kolejną opinię, tym razem rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego. - Ta była dla nas druzgocąca. Że nie dajemy dzieciom poczucia bezpieczeństwa i wsparcia - mówią Karolina i Bartosz Bajkowscy. Z raportu psychologów: "Chłopcy zarzucają sobie złośliwości i dokuczanie. Czują się osamotnieni, między rodzicami a dziećmi nie ma więzi opartej na zaufaniu. Boją się ojca, który wymierza im kary cielesne ręką i paskiem".

W szkole opinie o rodzinie są bardzo pozytywne. O dzieciach - że dobrze się uczą, o rodzicach - że interesują się dziećmi. - Chłopcy zawsze zadbani, czyści. Rodzice interesowali się postępami w nauce i ich zachowaniem. Nie mieliśmy żadnych zastrzeżeń. Wszyscy bardzo przeżyliśmy sposób, w jaki zabrano ich ze szkoły - mówi Maria Baran, dyrektorka szkoły.

Rzecznik krakowskiego sądu Waldemar Żurek twierdzi, że decyzja kuratorek to konsekwencja postępowania rodziców, którzy podczas pierwszej próby odwiezienia dzieci do pogotowia opiekuńczego zabarykadowali się w mieszkaniu. - Moralną odpowiedzialność za to, co się stało, ponoszą rodzice. Naszym zadaniem jest użyć wszystkich środków, by wypełnić decyzje z klauzulą natychmiastowej wykonalności.

Rodzice mają żal, że kuratorki nie zaczekały do 19 marca, kiedy sąd ma rozpatrzyć ich zażalenie na rygor natychmiastowej wykonalności.

Psycholog Tomasz Wojciechowski, prezes fundacji Falochron, ostro krytykuje wizytę kuratorek i policji w szkole: - To nieodpowiedzialne i stygmatyzujące dzieci, na pewno odbije się negatywnie na odbiorze chłopców przez rówieśników. Przecież można było te dzieci zabrać chociażby po lekcjach, nie na oczach szkoły.

Wczoraj interwencję zapowiedział rzecznik praw dziecka. - Poprosiliśmy już o materiały dotyczące tych chłopców. Jeżeli będziemy mieć zastrzeżenia odnośnie do postępowania sądu, złożymy apelację od tego wyroku. Wiemy też, że babcia dzieci wystąpiła o ich adopcję - mówi Tadeusz Belerski z biura rzecznika praw dziecka.