Ksiądz z KUL o gender: Nieprecyzyjni biskupi, niedouczeni radni
, ostatnia aktualizacja 2014-01-15 20:09:09
W czwartek radni miejscy w Lublinie z PiS-u chcą przyjąć stanowisko całej rady potępiające "ideologię" gender. W rozmowie z "Wyborczą" ks. prof. Alfred Marek Wierzbicki" wyjaśnia, że gender nie jest ideologią wrogą chrześcijaństwu, tylko nauką. Niezbyt dobrze ocenia też list biskupów, w którym grzmieli o gender i lubelskich radnych.
Małgorzata Bielecka-Hołda: Jak ksiądz profesor skomentuje projekt "stanowiska rady miasta Lublin wobec destrukcyjnego wpływu ideologii gender"?
Ks. prof. Alfred Wierzbicki: To dla mnie dziwne - zaczyna się ideologiczne węszenie, które przypomina mi najgorsze lata stalinowskie, kiedy szukano wrogów klasowych i wystarczyło parę prostych pryncypiów, aby wyrządzić wiele krzywd. Jeszcze pół roku temu nikt, poza gronem specjalistów, nie posługiwał się terminem gender.
Ale użyli go biskupi w swoim liście na Dzień Świętej Rodziny.
- Biskupi niestety posłużyli się nim bardzo nieprecyzyjnie. Kiedy już mowa o gender, trzeba odróżnić fakty, teorie i ideologię. Nie można gender sprowadzać tylko do zjawisk seksualnych i wszędzie węszyć zgorszenie moralne. Różnice pomiędzy przeżywaniem kobiecości i męskości są uwarunkowane nie tylko biologią, ale również kulturą, więc - z pewnego punktu widzenia rolę gender można rozumieć również po chrześcijańsku.
To znaczy?
- Jeśli się dobrze rozumie nauczanie Kościoła, to Kościół głosi, że człowiek nie jest tylko zwierzęciem, a więc należy nie tylko do biologii. Natomiast pojawia się idea gender, która przedstawia konflikt płci w wymiarze kulturowym, co może budzić niepokój. Ale gender jest przede wszystkim metodologicznym opisem kultury, w której role męskie i żeńskie zmieniają się. Gender jednak nie jest bynajmniej jakąś złowrogą ideologią. Spójrzmy na to w ten sposób: gender zauważa i jakoś promuje wymianę ról. Co to oznacza w praktyce? Kobieta realizuje się w życiu zawodowym - i nie przestaje być kobietą, a mężczyzna może spełniać opiekę nad dzieckiem, biorąc urlop tacierzyński, zarezerwowany wcześniej dla kobiet. Czy przez to przestaje być mężczyzną?
Trudno nie widzieć tych przemian. Byłoby lepiej, gdybyśmy mądrze i uważnie dyskutowali nad tym, co zmienia się w relacjach między mężczyznami i kobietami, a nie od razu podejrzewali wszędzie obecność spisku przeciw wartościom tradycyjnym.
W projekcie stanowiska czytamy: "Rada Miasta Lublin apeluje do osób odpowiedzialnych za kształt życia kulturalnego, a także za kształt naszej edukacji, aby w różnych placówkach podległych Miastu nie promowano treści zaczerpniętych z rewolucyjnej ideologii gender, chroniąc w ten sposób młode pokolenie naszych mieszkańców przed destrukcją kulturową i moralną". O oświatę niech się martwi kurator, ale za kulturę odpowiada miasto. Co ksiądz na to?
- W kulturze występują różne prądy i trudno sobie wyobrazić sytuację, że odgórnie, dekretem władzy państwowej lub samorządowej, wskaże się kierunek poszukiwań artystycznych. Sztuka na pewno ma jakiś wpływ na rzeczywistość, ale nie można jej mylić z rzeczywistością. Sztuka często sięga po prowokację, aby dać do myślenia, burzyć stereotypy. Prowokacja zazwyczaj niesie coś pozytywnego. I już jakoś tak jest, że radni miejscy nie są najlepszymi recenzentami sztuki. Przed wojną radni Drohobycza oskarżyli Brunona Schulza o rozpowszechnianie pornografii, a dziś powszechnie się uważa, że to najbardziej genialne grafiki, jakie powstały w dwudziestoleciu międzywojennym. Lepiej byłoby, gdyby radni, wygłaszając opinie na temat kultury, najpierw posłuchali tych, co się na niej znają.
A czy zdaniem księdza w Lublinie w ogóle można obawiać się jakiegoś zagrożenia "destrukcją kulturową i moralną"?
- A czy radni powołują się na jakieś statystyki?
Nie, tylko na list biskupów.
- No właśnie. I to jest nadgorliwość niepozbawiona śmieszności.
* Ks. prof. Alfred Wierzbicki jest etykiem, dyrektorem Instytutu Jana Pawła II KUL, poetą
Ks. prof. Alfred Wierzbicki: To dla mnie dziwne - zaczyna się ideologiczne węszenie, które przypomina mi najgorsze lata stalinowskie, kiedy szukano wrogów klasowych i wystarczyło parę prostych pryncypiów, aby wyrządzić wiele krzywd. Jeszcze pół roku temu nikt, poza gronem specjalistów, nie posługiwał się terminem gender.
Ale użyli go biskupi w swoim liście na Dzień Świętej Rodziny.
- Biskupi niestety posłużyli się nim bardzo nieprecyzyjnie. Kiedy już mowa o gender, trzeba odróżnić fakty, teorie i ideologię. Nie można gender sprowadzać tylko do zjawisk seksualnych i wszędzie węszyć zgorszenie moralne. Różnice pomiędzy przeżywaniem kobiecości i męskości są uwarunkowane nie tylko biologią, ale również kulturą, więc - z pewnego punktu widzenia rolę gender można rozumieć również po chrześcijańsku.
To znaczy?
- Jeśli się dobrze rozumie nauczanie Kościoła, to Kościół głosi, że człowiek nie jest tylko zwierzęciem, a więc należy nie tylko do biologii. Natomiast pojawia się idea gender, która przedstawia konflikt płci w wymiarze kulturowym, co może budzić niepokój. Ale gender jest przede wszystkim metodologicznym opisem kultury, w której role męskie i żeńskie zmieniają się. Gender jednak nie jest bynajmniej jakąś złowrogą ideologią. Spójrzmy na to w ten sposób: gender zauważa i jakoś promuje wymianę ról. Co to oznacza w praktyce? Kobieta realizuje się w życiu zawodowym - i nie przestaje być kobietą, a mężczyzna może spełniać opiekę nad dzieckiem, biorąc urlop tacierzyński, zarezerwowany wcześniej dla kobiet. Czy przez to przestaje być mężczyzną?
Trudno nie widzieć tych przemian. Byłoby lepiej, gdybyśmy mądrze i uważnie dyskutowali nad tym, co zmienia się w relacjach między mężczyznami i kobietami, a nie od razu podejrzewali wszędzie obecność spisku przeciw wartościom tradycyjnym.
W projekcie stanowiska czytamy: "Rada Miasta Lublin apeluje do osób odpowiedzialnych za kształt życia kulturalnego, a także za kształt naszej edukacji, aby w różnych placówkach podległych Miastu nie promowano treści zaczerpniętych z rewolucyjnej ideologii gender, chroniąc w ten sposób młode pokolenie naszych mieszkańców przed destrukcją kulturową i moralną". O oświatę niech się martwi kurator, ale za kulturę odpowiada miasto. Co ksiądz na to?
- W kulturze występują różne prądy i trudno sobie wyobrazić sytuację, że odgórnie, dekretem władzy państwowej lub samorządowej, wskaże się kierunek poszukiwań artystycznych. Sztuka na pewno ma jakiś wpływ na rzeczywistość, ale nie można jej mylić z rzeczywistością. Sztuka często sięga po prowokację, aby dać do myślenia, burzyć stereotypy. Prowokacja zazwyczaj niesie coś pozytywnego. I już jakoś tak jest, że radni miejscy nie są najlepszymi recenzentami sztuki. Przed wojną radni Drohobycza oskarżyli Brunona Schulza o rozpowszechnianie pornografii, a dziś powszechnie się uważa, że to najbardziej genialne grafiki, jakie powstały w dwudziestoleciu międzywojennym. Lepiej byłoby, gdyby radni, wygłaszając opinie na temat kultury, najpierw posłuchali tych, co się na niej znają.
A czy zdaniem księdza w Lublinie w ogóle można obawiać się jakiegoś zagrożenia "destrukcją kulturową i moralną"?
- A czy radni powołują się na jakieś statystyki?
Nie, tylko na list biskupów.
- No właśnie. I to jest nadgorliwość niepozbawiona śmieszności.
* Ks. prof. Alfred Wierzbicki jest etykiem, dyrektorem Instytutu Jana Pawła II KUL, poetą